Liderliği Kitaplara Konu Olan Bir Devlet Adamı:
DEVLET BAHÇELİ
Evin GÖKTAŞ
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli'yi konu alan son iki yılda dört ayrı kitap arka arkaya yayımlandı. Her dört kitap da Berikan Yayınevi’nde basıldı. İngilizce ve Hollandacaya da çevrildiği için Avrupa ülkelerinde yoğun ilgi gören kitapların dördü de kendi alanlarında ortaya konulan seçkin birer çalışma ve emek ürünü.
Prof. Dr. Bilgehan Gültekin ve kız kardeşi Doç. Dr. Tuba Gültekin tarafından kaleme alınan kitapta, Devlet Bahçeli’nin uluslararası ve diplomatik liderlik özelliklerine sahip olduğu ifade edildi.
Daha önce de hakkında onlarca makale ve analiz yazıları kaleme alınan Devlet Bey’le ilgili sadece son iki yılda yayımlanan kitaplardan ilki, yaklaşık bir yıl önce rahmetli olan yazarımız Rahmi Çapkıner’in 2017’de yazdığı "Devlet Bahçeli'yi Anlamak-Duruş" isimli araştırma ve inceleme kitabı oldu.
Kitabın "sunuş" yazısını yine yazarımız olan MHP MYK Üyesi Dr. Ali Güler yazdı. Güler, şunları ifade etti:
“Ünlü tarih felsefecilerinden Thomas Carlyle, ‘tarihi kahramanların yazdığını’ söylüyor. Bu yönüyle bakıldığında doğru bir tespit. Özellikle beş bin yıllık bilinen Türk tarihi incelendiğinde de karşılaştığımız manzara budur. Türk milletinin tarihinden kahramanlarını çıkartın, geriye ne kalır acaba? Şüphesiz o kahramanları, liderleri yetiştiren de Türk milletidir. Mete Hanlar, Bilge Kağanlar, Tuğrul Beyler, Alparslanlar, Melikşahlar, Osman Gaziler, Murat Hüdavendigârlar, Fatihler, Yavuzlar, Kanuniler, Atatürkler, Alparslan Türkeşler… Burada saymaya yer bulamayacağımız daha pek çok lider… Sayın Devlet Bahçeli işte bu tarihsel ve sosyolojik sürecin en güçlü temsilcisi olarak karşımızdadır. Siyaseten onun karşısında olanların bile saygı duyduğu, “devlet adamlığı ciddiyetini” onunla hatırladığı bir insan Devlet Bahçeli. Kibarlığı, beyefendiliği, ciddiyeti, dürüstlüğü, sözünün eri oluşu, ilkeli duruşu, ülke ve millet menfaatlerini her şeyin üstünde tutan siyaset anlayışı ile isminde mücessem bir Lider Devlet Bahçeli. Kısaca, ‘Devlet’ gibi adam.
Bütün büyük liderlerin ve kahramanların yaptıkları işlerin ve söyledikleri sözlerin zaman içinde daha iyi anlaşıldığı gibi; Devlet Bey’in aldığı kararlar, yaptığı tespitler ve söylediği tarihî sözler; ikaz ettiği olaylar gerçekleşince daha iyi anlaşılmaktadır. Fakat o arada ucu ‘beka sorunlarına’ kadar uzanan çok ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır. Millet ağır bedeller ödemektedir. Keşke, zamanında anlaşılsa da o acı faturalar ödenmese. Rahmi Çapkıner’in bu eseri, Sayın Devlet Bahçeli’yi daha iyi anlamamıza yardım edecektir. Duruş, âdeta Devlet Bahçeli’yi anlama kılavuzu gibidir. Onun millî ve manevi müktesebatını bizlere sunmaktadır. Konuşmalarının ciddi bir analizini ve geri planını içermektedir. Eserin kamuoyumuza, özellikle Ülkücü gençlere faydalı olacağını düşünüyorum. Ülkücü gençlerin kendilerine örnek aldıkları liderlerini yakından tanıma fırsatını bu eserle daha iyi bulacakları tabiidir. ‘Bilge Lider’n söz dağarcığı, kavramsal hafızası, dayandığı insani ve millî değerler Ülkücü gençlere ışık tutacaklardır. Sayın Rahmi Çapkıner’i böylesine önemli bir çalışmaya imza attığı için kutluyor, başarılarının devamını diliyorum. Yolunda ve yanında gururla yürüdüğümüz, Türk milletinin Bilge Lideri, Genel Başkan’ımız Sayın Devlet Bahçeli’yi saygıyla selamlıyorum.”
Bahçeli hakkında, "Davaya Adanmış Ömür Devlet Bahçeli" isimli ikinci kitap MHP Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. E. Semih Yalçın, "Siyasal İletişimde Devlet Bahçeli Modeli ve Bilge Liderlik" isimli üçüncü ve "Lider Devlet Bahçeli" isimli dördüncü kitap da Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Yazarımız Prof. Dr. Bilgehan Gültekin ve kız kardeşi Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuba Gültekin tarafından hazırlandı.
Dört kitap da hem yazarları hem de çevirmenleri tarafından çeşitli tarihlerde MHP Genel Merkezinde Devlet Bahçeli'ye takdim edildi. Hollanda Türk Federasyon Başkanı ve Yazarımız Murat Gedik'in Hollandacaya çevirdiği "Davaya Adanmış Ömür Devlet Bahçeli" kitabının şu anda diğer Avrupa dillerine çevirisi yapılıyor.
Gedik, Hollandacaya çevirdiği Yalçın’ın kitabını geçtiğimiz günlerde makamında ziyaret ettiği Bahçeli’ye takdim etti.
Kitabın yabancı dillere çevrilmesini memnuniyetle karşılayan Bahçeli, “Bu çok yerinde ve isabetli bir çalışma olmuş. Çok makbule geçti. Bu, bizim Avrupa'daki ilk eserimizdir herhâlde? Zaten ne yapsak Avrupa'da pek sesimizi duyuramıyoruz. Bu kitabın çevirisini yapmanız o bakımdan çok isabetli olmuş. Teşekkür ederim.” dedi.
“DAVAYA ADANMIŞ ÖMÜR DEVLET BAHÇELİ”
MHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Semih Yalçın tarafından kaleme alınan “Davaya Adanmış Ömür Devlet Bahçeli” kitabı, şu anda baskı rekoruna doğru hızla ilerliyor. Kitapta aynı zamanda, Türkiye’nin son 50 yıllık siyasi tarihine de ışık tutuluyor.
“Ön Söz, Son Söz ve Arka Kapak” yazıları da Yalçın tarafından yazılan kitap, yaklaşık 300 sayfadan oluşuyor.
Kitabın “İçindekiler” kısmında birbirinden çarpıcı şu başlıklar bulunuyor:
“Devlet Bahçeli Kimdir?, Ağabeylikten Liderliğe, 2023’te Lider Ülke Türkiye Vizyonu, Alparslan Türkeş’ten Devlet Bahçeli’ye, Hükûmet ve Devlet Bahçeli, Bölücübaşı Öcalan’ın İdamı Meselesi ve Devlet Bahçeli, Meclise Ara Siyasete Devam, Paralel İhanet ve Devlet Bahçeli Gerçeği, 367 Krizi ve Bahçeli’nin İkinci Erken Seçim Çağrısı, Başörtüsü Yasağı ve Siyasi Partilerin Kapatılması Meselesi, Devlet Bahçeli’ye Yönelik Linç Kampanyaları Nasıl Başladı?, FETÖ’nün Asıl Hedefi Bahçeli’ydi, FETÖ’nün İpliği Pazara ve Gezi’ye Çıkıyor, Paralel Yapı Yol Ayrımında, %60’lık Muhalefet Balonu FETÖ Projesiydi, 7 Haziran’dan 1 Kasım Kasım’a Erken Seçim Süreci ve Devlet Bahçeli’nin Hamleleri, FETÖ, MHP’de Sözde Muhalefet İnşa Etti, Komplonun Elektronik İzleri Isparta’dan Çıktı, 15 Temmuz İhanet Kalkışmasını Başarısız Kılan Siyasi Lider, Devlet Bahçeli, FETÖ’nün Siyasi Ayağının Peşinde, Kozmik Oda Tezgâhı, Bahçeli, Anayasa Değişikliğini Neden İstedi? AK Parti – MHP İttifakına Neden İhtiyaç Duyuldu?, Bahçeli, Cumhur İttifakını Niçin Gerekli Gördü?, Bahçeli, 2018’de Neden Erken Seçim Önerdi?, Bahçeli’nin Erken Seçim Çıkışı Kirli Tezgâhları Bozdu, %10 Barajı Meselesi ve Devlet Bahçeli, TBMM’de Türk Birliğini En Üst Düzeyde Temsil Eden Lider, MHP, Kamu Vicdanını Temsil Eden Bir Parti Hâline Geldi.”
GÜLTEKİN KARDEŞLERDEN BAHÇELİ HAKKINDA İKİ KİTAP
Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilgehan Gültekin ve kız kardeşi Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuba Gültekin, MHP Lideri Devlet Bahçeli hakkında arka arkaya iki kitap birden yazdılar. Akademisyen kardeşler, en son kaleme aldıkları "Lider Devlet Bahçeli" kitabını, genel başkanlığının 22. yıl dönümünde Bahçeli'ye takdim ettiler. Gültekin kardeşler, "Siyasal İletişimde Devlet Bahçeli Modeli ve Bilge Liderlik" kitabını ise Bahçeli'ye daha önce sunmuşlardı.
Bahçeli'nin siyasal liderliğinin, özgün 300 liderlik özelliği ile anlatıldığı kitapta, Bahçeli'nin Türk siyasetinde inandırıcılığı en yüksek liderlerden biri olduğu belirtildi.
Kitapta, Bahçeli’nin Türk siyasetine "beklenen liderlik" kavramı kazandırdığı, toplumun geleceğe olan inancını temsil ettiği güçlü liderlik özellikleri, karizmatik mevki liderliği modeli ile açıklandı. Bahçeli'nin, Türk siyasetinde mutabakatın ve uzlaşının lideri olduğunu kaydeden Gültekin kardeşler, Bahçeli’nin siyasette mutabakat üstünlüğünü anlatan 40 temel liderlik özelliğinin de iletişimsel analizini yaptı. Kitapta ayrıca, Bahçeli'nin beka liderliği ayrıntılı olarak irdelendi.
Akademisyen kardeşler, gelecek 10 yılda Bahçeli ile özdeşleşen beka liderliğinin, Türk siyasetini belirleyen temel bir liderlik özelliği olacağı ve toplumsal beka hareketlerinin inisiyatif kazanacağı hususunu, Bahçeli'nin beka liderliğini tanımlayan 33 madde ile belirtti. Kitapta, Bahçeli’nin liderliği Türk dış politikasına uyarlanarak, Türk diplomasisi için Devlet Bahçeli modeli önerildi. Kitabın sunuş yazısını, MHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Edip Semih Yalçın kaleme aldı.
Yalçın, sunuş yazısında, "Avrupa ülkelerindeki milliyetçi partilerin önde gelen isimleri yabancı düşmanı, İslamofobik ve ırkçı görüşlerle ayrımcılığın, kutuplaşmanın tarafı olurken; MHP Lideri Devlet Bahçeli, millî birlik ve bütünlüğü esas alan; ancak yabancıları da milletler ailesinin temel haklara sahip fertleri olarak karşılayan kâmil bir çizgiden ayrılmadan siyaset üretmektedir." vurgusunu yaptı.
DEVLET BEY'İ YAZMAYA HEP DEVAM EDECEĞİM
Prof. Dr. Bilgehan Gültekin, "Siyasal İletişimde Devlet Bahçeli Modeli ve Bilge Liderlik" ile "Lider Devlet Bahçeli" kitaplarının iletişim bilimi açısından Devlet Bahçeli'yi inceleyen ilk akademik kitaplar olduğunu belirterek, "Devlet Bey'i yazmaya devam edeceğim." dedi.
Kitapların içeriği ve bu eserleri ne amaçla kaleme aldıkları hakkında dergimize konuşan Gültekin, şunları söyledi:
"İletişim bilimi açısından bu konuda Devlet Bahçeli ile ilgili yazılmış başka kitap yok. Bizim alanımız iletişim bilimi. Her iki kitap da Devlet Bahçeli'yi siyasal iletişim açısından inceleyen akademik eserler. Kaynakçaları ve dipnotları olan bizim özgün siyasal modellerimizin yer aldığı akademik içerikli iki kitap. Bu kitaplarla siyasal iletişim alanına bir katkı sağladığımız için çok mutluyuz. Lider Devlet Bahçeli kitabı, bir siyasal lideri iletişim bilimi açısından inceleyen Türkiye'de ilk kitap. Liderlerle ilgili kitaplar var ama bu formatta ve bu tarzda değil. Bu kitaplar bu anlamda ilk oldu. Her iki kitap da bir siyasal liderin inandırıcılığını, liderlik özelliklerini iletişim açısından inceleniyor. Esas sürprizimiz de bu kitabın yakında İngilizcesi geliyor. Uluslararası akademik çevrelere Devlet Bey'in liderliğini tanıtmak için İngilizce çevirisini yapıyoruz. Tabii biz iletişimsel yaklaştık. Bizim burada çıkış noktamız şu oldu: Devlet Bey'i toplum niçin bu kadar çok sevdi? Niçin inandırıcı bir lider? İkna ediciliği niçin bu kadar çok yüksek? Tüm bunları iletişim bilimi açısından inceledik. Birtakım özgün modeller belirledik. Devlet Bahçeli'yi en çok farklı kılan özelliklerden birisi Türkiye'de mutabakatın adresi olması. Mutabakat sağlayıcı bir lider. Bunu 40 ayrı özellikle açıkladık. Bizce sağduyu lideri. Niçin sağduyu lideri olduğunu 40 maddede açıkladık. Bir takım modeller geliştirdik. Mesela Devlet Bey'in inandırıcılık özelliklerini inceleyen bir inandırıcılık matriski geliştirdik siyasal iletişim alanında. Bir liderin niçin inandırıcı olduğunu bilimsel anlamda, siyasal iletişim açısından inceleyen ilk model. Bu modeller her iki kitapta da var."
DEVLET BEY, TÜRK DİPLOMASİSİ İÇİN MODEL BİR LİDER
Prof. Dr. Bilgehan Gültekin, bu kitaplarda esas dikkat çekmek istediği noktaların olduğunu ifade ederek, şöyle dedi
"Evet, bunları açıkladık. İnandırıcı lider, ikna edici lider, sağduyu lideri, uzlaşı lideri, iletişimsel açıdan özelliklerini her iki kitapta açıkladık. Ama farkımız şu: Bu iki kitabın da katkısı ve üzerinde durulması gereken nokta dış politikayla ilgili olan yanı. Çünkü, savunduğumuz tez şu: Devlet Bey'in liderlik özelliklerinin bir Türk diplomasisi için bir model olduğunu düşünüyoruz. ve o modeli oluşturduk kendimize. 'Bir Devlet Bahçeli Diplomasisi Modeli.' Ülkemizi dış politikada büyükelçiler temsil ediyor. Büyükelçilerin bu temsiliyetini sağlamak için birtakım özellikleri var. İşte burada en ilham verici liderlik de Devlet Bahçeli liderliği. Aslında Devlet Bahçeli liderliği, Türkiye'yi dış politik alanda temsil eden büyükelçiler için rehber olarak alınabilecek bir model. O uzlaşıcı ve denge liderliği. Bunu da büyükelçilerle görüşerek yaptık. Bu modeli oluşturabilmek için 2011 yılından günümüze kadar 21 Avrupa ülkesinde 200 diplomatla görüşerek bir uluslararası liderlik tanımı geliştirdik. Biz kitaplarımızda, bu tanıma uygun liderliğin Devlet Bahçeli'de olduğunu bilimsel olarak kanıtlıyoruz. Kitapların kapak fotoğraflarını yayınevimizle birlikte belirledik. Belirlerken de şuna çok dikkat ettik. Daha önce hiç kullanılmamış ve orijinal fotoğraf olmasına özen gösterdik. Kapaktaki Devlet Bahçeli fotoğrafını, kararlılığı ifade eden bir fotoğraf olduğu için seçtik. Çünkü kararlı bir liderliği ifade eden bir fotoğraf.
Birinci kitabın kapak fotoğrafında Devlet Bey'in temiz yüzlü, sağduyulu, bilge liderlik ifadesi söz konusu. Ayrıca akademik bir yüzü ifade eden fotoğraf. Devlet Bey'in liderlik özellikleri dünya liderlik özelliğidir."
DEVLET BEY, "MATEMATİK ZEKÂ"YA DA SAHİP BİR LİDER
Prof. Dr. Bilgehan Gültekin, Devlet Bahçeli'nin "beka" söyleminin de uzun zamanda Türkiye'de daha çok anlaşılacağını söyledi.
Beka meselesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Gültekin, şunları ifade etti:
"Hele de bizim coğrafyamızda beka meselesi son derece önemli. Dış güçler, terör tehdidi. Aslında bizim temel meselemiz beka. Ben 10 sene içinde bu beka konusunun daha büyük bir liderlik özelliği olacağına inanıyorum. Çok kutlu, son derece özel, güzel ve gurur duyduğumuz bir coğrafyamız var. Ancak bir o kadar da tehditlerle sarılı. Beka sorununu 5-10 sene içinde daha fazla görmeye başlayacağız. Devlet Bey'in Türk siyasetine kazandırdığı en önemli şeyin beka meselesi olduğunu düşünüyorum. Türkiye'de beka meselesini ilk defa Devlet Bey ifade ederek gündeme getirdi. Beka liderliğinin değeri uzun zamanda anlaşılabilecek bir liderliktir. 'Ekonomi önemlidir, beka değil.' görüşüne katılmıyorum. Ekonomi de bekanın bir parçasıdır. Tüm liderlik özellikleri Devlet Bey'de bir araya gelmiş durumda. Bunun uluslararası bir özellik olduğuna inanıyorum. Önümüzdeki 10 sene içinde ihtiyaç duyduğunuz bir özellik olacak bu. Sadece Türkiye'nin değil tüm dünyanın ihtiyaç duyduğu bir liderlik olacak. Dolayısıyla beka liderliğinin de öncüsü olduğunu düşünüyorum Devlet Bey'in. Kitap çalışmamızda çıkan önemli sonuçlardan bir tanesi 'siyasette uyum trigonometrisi.' Ben Ege İletişim Fakültesi mezunuyum. İletişim Fakültesinde öğretim üyesi olarak dersler veriyorum. Ama lisede matematik kolu mezunuyum. Siyasette matematik zekânın da gerekli olduğunu düşünüyorum. Devlet Bahçeli de bu matematik zekâ fazlasıyla var. Olayları formülize etme yeteneği çok güçlü. Siyasette matematiği çok iyi kullanıyor. Siyasetin matematiğini yapan bir lider. Mutlaka formüllerinde ve çözüm metotlarında matematiği görüyorsunuz. Kendim de matematik mezunu olduğum için bunu keşfettim. Devlet Bey'in ODTÜ Matematik Bölümünü kazanmış ama devam etmemiş. ODTÜ Matematik Bölümünü kazanacak kadar da bir matematik bilgisi var. Devlet Bey'in lisede fen ve matematik derslerinde çok iyi olduğunu görüyoruz. Siyasete matematiğini uyarladığını düşündüğüm için trigonometri bilimi matematikte siyasetin trigonometrisini yaptığını belirtiyoruz.
Diğer liderlere göre matematiği daha çok kullanıyor. Ben de çok seviyorum matematiği."
DEVLET BEY, GİDEREK DAHA ÇOK ANLAŞILACAK
Gültekin, Devlet Bahçeli'nin Türk siyasetine çok önemli şeyler kazandırdığını vurgularken, şunları kaydetti:
"En önemli katkısı, siyasetin tıkandığı ve anlaşılmazlıkların iyice ön plana çıktığı, belirsizliğin arttığı bir siyasal konjonktürde çıkış noktasını sağlayabilmesi. Bu, çok önemli bir liderlik özelliği. Yani diyorsunuz ki buradan çıkış yok. Ama bu durumda öyle bir siyasal hamle yapıyor ki Devlet Bey, çözümü açıyor. Onun bilge liderliğini belirleyen en önemli özelliklerinden birisi bu. Pek çok liderlik özelliği bu hamleleri yapmasını sağlıyor, ama bence en önemli katkısı bu. Belirsizlikleri gideren, anlaşmazlıkları çözen, hiçbir çözümün masada olmadığı ve ümitlerin bittiği bir atmosferde çıkış noktasını ve denge noktasını yakalayabilmesidir. Böyle bir liderliğe çok ihtiyacımız var. Bu özelliğini çok önemli buluyorum.
Devlet Bey bir şey söylüyorsa mutlaka çözer. Devlet Bey'in sahip olduğu bu özelliklerin Türk toplumunda giderek daha çok anlaşılacağına inanıyorum. Bunun biraz önce bahsettiğim toplumsal beka meselesinden başlayacağını düşünüyorum. Önümüzdeki 10 sene içinde daha çok belirleyici olacak. Sivil bir takım toplumsal beka hareketlerinin oluşacağına inanıyorum.
Bu da onun bir liderlik özelliklerinin topluma bir yansıması olacak. Devlet Bey; Türk toplumunda çok saygın bir yere sahip bulunuyor. Ağırlığı olan, bilge lider olarak anılan, ismi geçtiğinde herkesin saygı duyduğu bir lider. Ama liderlik özelliklerinin etkilerini önümüzdeki yıllarda özellikle de beka konusunda daha çok göreceğiz. Kabul etmeliyiz ki Devlet Bahçeli'nin, Türk toplumunda çok büyük bir ağırlığı var. Bunun topluma karakter olarak daha fazla akacağına inanıyorum önümüzdeki yıllarda. İleriki yıllarda bu tür araştırmalar daha çok yapılacak."
Prof. Dr. Bilgehan Gültekin, kitabını kendilerine takdim ettiğinde Devlet Bey'in neler söylediğine ilişkin olarak, "Çok pozitif yaklaştığını anladık. Kendisini doğru tanımladığımızı söyledi zaten. Kitabımızı okusun diye biraz geç ziyaret ettik kendilerini. Kitabımızı okuduğunu anladık. İki kitap arasında bir kıyaslama yapılamaz ama ikinci kitabımızda daha çok iddialıyım. Üçer ay ara ile çıktı iki kitabımız. İlk kitabımız mart, ikinci kitabımız temmuzda çıktı. Bundan sonra Devlet Bey hakkında kitaplar yazmaya sürekli olarak devam edeceğiz. Bu son kitap değil devam etmeyi düşünüyoruz. Bir seri hazırlamayı düşünüyoruz." diye konuştu.
ALPARSLAN TÜRKEŞ VE OSMAN GÜLTEKİN’E İTHAF
Prof. Dr. Bilgehan Gültekin ve kız kardeşi Doç. Dr. Tuba Gültekin, birlikte yazdıkları bu kitabı, merhum Başbuğ Alparslan Türkeş ile babaları Osman Gültekin’e ithaf ettiler.
Güldekin kardeşler, kitabı yazmaya başlarken şu ifadelere yer verdiler:
“Kıymetli annemiz Gönül Gültekin, bu çalışmada en büyük ilham kaynağımız ve destekçimiz olmuştur. Her aşamada alın teri ile bizim yanımızda durmuştur. Hakkını ödeyemeyiz. Annemizin ve şu an hayatta olmayan babamızın bir anısı, bize bu kitabı yazmak için güç vermiştir. Edebiyat öğretmeni annemiz Gönül Gültekin ve sanat tarihi öğretmeni babamız Osman Gültekin, Türk dünyasının büyük lideri Alparslan Türkeş’i evinde ziyaret etmiş ve Türkeş, edebiyat öğretmeni olan annemden, bir kitap yazmasını istemiştir. Kitabı büyük oranda hazırlayan ama o günkü şartlarda basımını gerçekleştiremeyen annemizin, desteği ve ilhamı ile iki kardeş olarak, bu kitabı hazırlamış olmaktan büyük onur duyuyor ve kitabı Türk dünyasının unutulmaz lideri Alparslan Türkeş ile babamız Osman Gültekin’e ithaf ediyoruz.”