MİLLÎ BİRLİK VE BÜTÜNLÜK UĞRUNA POLİTİKA YAPMAK:
MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ
Millî birlik ve beraberlik Türkiye Cumhuriyeti’nin temel niteliklerinden olan “milliyetçilik”, “millî egemenlik” ve “bağımsızlık” ile yakından ilgilidir. Millî birlik, milleti teşkil eden “ruh”un teori ve pratikte kesişmesidir. Millî birlik, milleti oluşturan unsurların bir sonucudur. Aynı zamanda söz konusu unsurları sürekli birbirine bağlayan bir vasıta görevi de görmektedir. Millî birlik başarılı bir şekilde gerçekleştirilemeden güçlü ve konsolide bir devlet tesis etmek de mümkün değildir. Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler yazınında “başarısız devlet”, “çökmüş devlet” olarak nitelendirilen kategori içindeki devletler incelendiğinde söz konusu devletlerin “derin bölünmüş toplum” sorunları olduğu anlaşılmaktadır. Bu meyanda “başarısızlık” bir bakıma, toplumun çözülmesi ve/veya toplumun kurulamaması ile toplum içinde bütünlük/birlik yerine yıkıcı, bölücü rekabet ve/veya çatışmanın geçmesi sonucunda kamu otoritesinin geri dönülemez biçimde ortadan kalkmasıdır. Diğer bir ifade ile devlet ile toplum arasındaki bağın kopması “toplum sözleşmesi”nin ortadan kalkmasıdır. Dolayısıyla millî birlik yok olmuştur ya da kurulamamıştır. Kısacası millî birlik fikri ve kavramı, milletin oluşumu ve devletin yaşaması açısından hassasiyet arz etmektedir. Millî devletin konsolide olması için millî birliğin tesisi gereklidir.
Milliyetçi Hareket Partisinin (MHP) dayandığı fikrî, siyasi çizgiden bakıldığında millî birlik kavramını parti politikalarının temel dayanağı olarak belirlediği görülmektedir. Zaten MHP’nin 8 Kasım 2009 tarihli “Geleceğe Doğru” başlıklı parti programı incelendiğinde millî birlik ışığında Türkiye’nin lider ülke vizyonunun çizildiği belirtilmelidir. MHP Genel Başkanı Sayın Dr. Devlet Bahçeli’nin parti programı girişindeki şu ifadeleri bilhassa açıklayıcıdır. Şöyle ki; “Biz, dünyanın en gözde ve en zorlu coğrafyasında yaşayan ve bundan böyle de yaşamak zorunda olan bir milletiz. Bu nedenle, ne tarihimizi ne coğrafyamızı ne de kimliğimizi değiştirme imkânına sahip değiliz. Ama hep birlikte bu gerçeklerle daha güzel bir gelecek inşa edebiliriz. Milliyetçi Hareket olarak biz bunun için varız, bunun için de var olmaya devam edeceğiz.”
MHP aynı zamanda, varlığını millî birliğin tesisi, güçlendirilmesi ve devamı düzeylerinde görmektedir. Yine programın içinde geçen;
“Millî birlik ve bütünlüğünü tesis ederek, kültürel değerleri ve sosyal yapısını güçlendiren, güçlü bir ekonomiye sahip olan toplumlar; küresel düzenin belirleyici aktörleri olabilmekte ve dünya refahından daha fazla pay alabilmektedirler.” tespiti MHP açısından millî birlik meselesinin başat bir konu olduğunu da göstermektedir. Aynı zamanda millî birliğin sağlanması ile uluslararası düzeyde güçlü aktör olmak arasında kurulan bağ da yukarıda değindiğimiz konsolide/güçlü devlet olmanın teorik çerçevesinin MHP tarafından önemsendiğinin kanıtıdır. Millî birlik, MHP açısından farklılıkların ortadan kaldırılması veya çeşitli mahfillerde ortaya atıldığı ya da kimi akademik çalışmalarda vurgulandığı şekliyle ötekileştirici bir yapıya asla sahip olmamıştır. Yine programın “Millî Birlik ve Bütünlük” adlı bölümündeki, “Ülkemizdeki yöresel ve geleneksel farklılıkları, millî hayatımızın zenginliği olarak telakki eden bir inanç ve şuurla, tarih boyunca olduğu gibi tüm toplumsal renklerin hoşgörülü bir tutumla, adalet ve özgürlük ile karşılıklı anlayış ve iş birliği içerisinde ortak hedeflere seferber edilmesini millî birlik ve bütünlüğümüzün teminatı sayıyoruz.” vurgusu ile MHP toplumu oluşturan bütün kesimlerin ve katmanların Türk millî kimliği dairesinde olduğunu ve toplumsal bütünleşmenin de ancak bu şekilde gerçekleşeceğini değerlendirmektedir. Bunlar, üzerinde dikkatle durulması ve düşünülmesi gereken ve Türk siyaseti açısından son derece ön açıcı tespitlerdir. Yukarıda değindiğim “başarısız devlet” sorununda, sosyal sorunların ve etnik ayrışmanın siyasallaşması ve bu koşullara bağlı olarak siyasal aşırılığın ve şiddetin artışı bir devletin “başarısızlığının” temel göstergelerdir. Bu bakımdan MHP’nin “Ses Ver Türkiye” adlı 2011 yılı seçim beyannamesinde “Terörle Mücadele” kısmında yer verilen; “…Terörü ve şiddeti bir yöntem olarak benimseyen ve amacına ulaşmak için bunları meşru gören anlayışı, Türkiye Cumhuriyetinin bekasına, milletimizin huzur ve güvenine ve insanlığa tehdit olarak görmekteyiz… Terör ve anarşiyi, insanımızın can ve mal güvenliğini, millî birliğimizi, demokrasimizi ve ekonomik gelişmemizi tehdit eden en büyük tehlikelerden biri olarak kabul eden Partimiz, terörle mücadeleyi hiçbir şartta ihmal edilmemesi gereken millî bir politika olarak ele alacaktır… Terörün uluslararası boyutları; siyasi, lojistik ve finans desteklerine karşı etkili önlemler alınacaktır…” ifadeleri millî birlik siyasetini temel alan bir politikayı ortaya koymaktadır. Söz gelimi Dr. Devlet Bahçeli’nin 24 Mayıs 2022 tarihinde TBMM Grup toplantısındaki konuşmasının aşağıdaki bölümü dikkate değerdir.
“…Türkiye bağımlı ve tutsak bir ülke değildir. Türkiye sömürgeleşmiş bir ülke olamayacaktır. Biz kendi kararımızı, kendi duruşumuzu milletimizin ve devletimizin hak ve çıkarlarına göre tayin ve tespit edecek kadar cesuruz ve kararlıyız. Hiç kimse Türkiye’yi tehdit etmeye yeltenmesin. Terör örgütü PKK/YPG’yi İsveç ve Finlandiya üzerinden NATO’ya fiilî ortak yapmaya asla teşebbüs etmesin. Yanlış adımın döneceği mercii başkent Ankara’nın tarihî iradesi, Türk milletinin asil varlığıdır…”
Konuşmada “Ankara’nın tarihî iradesi” vurgusu Türkiye merkezli ve Türkiye’yi önceleyen ve Türkiye’nin millî bütünlüğü eksenli yaklaşımı kanıtlamaktadır. Millî birlik ve bütünlüğün oluşturulmasında ve müşahedesinde şüphesiz ki dış politika temel mecralardandır. MHP özelinde konunun netliğe kavuşması için MHP’nin Türk dış politikasına dair girişim ve çalışmalarına bakılması gerektiği kanaatindeyim. 8 Kasım 2009 tarihli “Geleceğe Doğru” başlıklı parti programının “Dış Politika” kısmı MHP’nin konuya bakışındaki ana çerçeveyi çizmektedir. Özetle; “…Türkiye’nin millî güvenliğini ve millî çıkarlarını korumak ve geliştirmek; çevremizde barış, istikrar ve güvenlik kuşağı oluşturmak; başta komşularımız olmak üzere, bütün ülkelerle karşılıklı saygı ve yarara dayalı ilişkiler kurmak; mevcut sorunları Türkiye’nin hak ve çıkarları korunarak uluslararası hukuk çerçevesinde adil ve kalıcı çözümlere kavuşturmak millî dış politikamızın temel hedefleridir… Bölgesinde lider ülke olarak Türkiye; Kafkasya - Balkanlar - Orta Doğu üçgeninde iş birliğinin geliştirilmesini ve istikrarın hâkim olmasını sağlayacak bir dış politika takip edecek, bölgeyi istikrarsızlaştıran, kan ve gözyaşı getiren hiçbir küresel projenin içinde yer almayacaktır… Türkiye’ye karşı tarihten gelen husumetleri bugüne taşıyan ve Türkiye’nin millî çıkarlarını hedef alan ülkelere karşı, uluslararası hukuk ve meşruiyet çerçevesinde gereken caydırıcı politikalar uygulanacaktır… Türk dünyası, dış politikamızın öncelikli ve ayrıcalıklı ilgi alanıdır… Kıbrıs, Türkiye’nin en önemli millî davasıdır. Türkiye’nin Kıbrıs üzerinde Kurucu Antlaşmalardan kaynaklanan vazgeçilemeyecek ve tartışılamayacak ahdi hak ve yükümlülükleri bulunmaktadır… Partimiz, Kıbrıs’ta tek gerçekçi uygulanabilir ve yaşayabilir çözümün; iki bölgeli, iki milletli ve iki devletli bir ortaklık yapılanmasına dayanması gerektiğine inanmaktadır… AB ile ilişkileri Türk ye için bir “kimlik ve kader sorunu” olarak görmemektedir. Türkiye’nin ne pahasına olursa olsun Avrupa Birliği’nin yörüngesinde sürüklenmeye mecbur, mahkûm ve muhtaç olmadığını savunmaktadır. Avrupa Birliği’nin Türkiye’nin millî birliği ve bütünlüğü; terör ve bölücülük; Kıbrıs, Yunanistan ve Ermenistan konularındaki yaklaşımı Türkiye’nin menfaatlerine zarar vermemesi kaydıyla ortaklık müzakerelerinin sürdürülmesi ve tam üyelik dışındaki yaklaşımların kabul edilmemesi politikamızın esasını oluşturmaktadır… Türkiye’nin millî güç kaynakları topyekûn seferber edilerek akılcı, kararlı, tutarlı, gerçekçi, dinamik ve çok yönlü bir dış politika izlenecektir…” vurgularıyla MHP’nin tartışmaya mahal bırakmayacak bir biçimde Türkiye’nin dış politikasına dair ana hatları, kendi zaviyesinden, çizdiği görülmektedir. 2022 yılı Kurban Bayramında MHP Lideri Dr. Devlet Bahçeli’nin Ülkü Ocakları Genel Merkezi ziyaretinde Ülkü Ocakları Genel Başkanı Ahmet Yıldırım tarafından Türkiye ve Yunanistan arasındaki deniz sınırlarını gösteren ve “Denizlerdeki Misakımilli’miz” yazılı haritanın verilmesi de MHP’nin dış politikaya yönelik hassas bakışının önemli bir misalidir. Harita, Yunanistan tarafından tepkiyle karşılanmıştır. İlgili harita aslında Yunanistan’ın uzun zamandır Ege Denizi’nde ve Akdeniz’de uluslararası hukuku hiçe sayan uygulamalarına ve Türkiye’nin toprak bütünlüğünü sürekli tartışmaya açmaya ve bozmaya çalışan Yunanistan’a karşı üst ve sert bir dille karşılık verilmesidir. Bu, MHP’nin politikalarıyla son derece uyumludur. MHP’nin dış politika yaklaşımı; uluslararası sistem, bölgesel alt sistem, makro ve mikro aktörleri dikkate alan çok düzeyli ve bütüncül bir yapı arz etmektedir. Sarıkaya’nın da çalışmasında belirttiği gibi MHP’nin bütün seçim beyannameleri birbirini tamamlayan Türkiye’nin dış politika öncelikleri gözeten kapsamlı belgeler olarak Türk dış politikasına geniş yer veren ciddi altyapıya sahip metinlerdir.
Sonuç olarak, MHP politikalarını “millî birlik” çerçevesinde Türkiye’nin çıkarları doğrultusunda sistematize etmiştir. Türkiye merkezli medeniyet inşası fikrinden hareketle “Lider Ülke Türkiye” hedefi MHP’nin temel politikası olagelmiştir. Fikrî temelleri Orhun Yazıtları’na kadar giden Türk milliyetçiliğinin günümüzdeki ana mecrası olan MHP, Dr. Devlet Bahçeli’nin altını çizdiği üzere; sorunlara “Türkiye”den bakmakta, geleceği “Türkçe” okumakta ve Ankara’yı başkent yapan vizyonla dünyaya bakmaktadır. Bu vizyonuyla MHP millî birliğin ve bütünleşmenin kalesi olduğunu 53 yıldır kanıtlamaktadır.
Yararlanılan Kaynaklar:
Devlet Bahçeli, Ülkü ve Şuur, 13 Haziran 2010, İstanbul, https://www.mhp.org.tr/dosya_indir.php?sub=gbkitap&id=17, (24.08.2022, çevrimiçi).
Hamza Eroğlu, Millî Birlik ve Bütünlük, https://atamdergi.gov.tr/tam-metin-pdf/524/tur, (24.08.2022, çevrim içi).
Milliyetçi Hareket Partisi, 2011 Seçim Beyannamesi 2023’e Doğru Yükselen Ülke Türkiye Sözleşmesi Ses Ver Türkiye, https://www.mhp.org.tr/usr_img/_mhp2007/kitaplar/MHP_2011_SecimBeyannamesi.pdf, (24.08.2022, çevrim içi).
Milliyetçi hareket Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Sayın Devlet Bahçeli’nin, TBMM Grup Toplantısında Yapmış Oldukları Konuşma, 24 Mayıs 2022, https://www.mhp.org.tr/htmldocs/genel_baskan/konusma/5012/index.html, (24.08.2022, çevrim içi).
Milliyetçi Hareket Partisi, Parti Programı: Geleceğe Doğru,8 Kasım 2009, Ankara, https://www.mhp.org.tr/usr_img/_mhp2007/kitaplar/mhp_parti_programi_2009_opt.pdf, (24.08.2022, çevrim içi).
Yalçın Sarıkaya, “Yarım Asırlık Dik Duruş ya da MHP’nin Dış Politika Tutumu”, Düşünce Dünyasında TÜRKİZ, Yıl 50, Sayı 10, ss. 11-104.