Mehmet Akif devleti için elinden geleni yapmış ve yapmaya gayret etmiştir. Özellikle Birinci Dünya Savaşı’nda fiilen faaliyet göstermiş olan Teşkilat- ı mahsusa isimli istihbarat kuruluşu bünyesinde görev alarak Almanya’ya gitmiştir.
[i]Burada Fransız ve İngiliz ordularında görev yapıp esir düşen Müslüman askerleri ziyaret edip Fransız ve İngilizlerin onları kandırdıklarını anlatmıştır. Böylece esir düşmüş Müslümanların gerçekleri öğrenmeleri ve hâlen düşman safında savaşmakta olan Müslümanlara gerçeklerin aktarılması amaçlanmıştır. “Berlin Hatıraları” şiirinde Akif Almanya ve Osmanlı arasında da bir mukayese yapmıştır. Akif Teşkilat- ı mahsusa’nın Reisi Eşref Kuşçubaşı’nın önderliğinde Necid’e de gitmiş ve Osmanlıya isyanın önüne geçilebilmesi için Araplarla görüşmüştür. Akif Türkiye’de de “Millî Müdafaa Cemiyeti”nin İrşad Heyeti üyesi olarak camilerde cemaate hitap etmiş, halkı birliğe ve cihada davet ederken,orduya yardımcı olmaları için çağrılarda bulunmuştur.
Millî Mücadele Dönemi'nde Balıkesir’de hutbelere çıkarak halkı bağımsızlık için savaşmaya çağıran Akif daha sonra Mustafa Kemal’in daveti üzerine Ankara’ya gider.
[ii]Oğlu Emin’le Ankara’ya geçen Akif’e Kuşçubaşı Eşref’te yardımcı olmuştur. Akif Türk milletinin bağımsız yaşayamayacağını şöyle haykırıyordu: “Türklerin yirmibeş asırdan beri istiklallerini muhafaza etmiş bir millet oldukları tarihen müspet bir hakikattir. Hâlbuki Avrupa’da bile mebde-i istiklali (bağımsızlık başlangıcı) bu kadar eski zamandan başlayan bir millet yoktur. Türk için istiklalsiz hayat imkânsızdır. Tarih de gösteriyor ki Türk, istiklalsiz yaşayamamıştır!”
[iii]Sıratı müstakim adlı dergide yazıları ile fikirlerini beyan eden Akif bu derginin Sebilürreşad adını aldıktan sonra da yazılarına devam etmiştir. Akif bu dergilerde şiirler, tefsir yazıları, makaleler ve tercümeler de kaleme almaktaydı. Sebilürreşad İstanbul ve Ankara arasında haberleşme vasıtası da olmuş ve zaman zaman işgalci güçler tarafından sansüre tabi tutulmuştur. Kastamonu ve Ankara’da yayına devam eden Akif Anadolu’nun muhtelif yerlerini gezerek halkı düşmana karşı ayaklandırmaya çalışmıştır. Zaman zaman da cephelere giderek gazilere moral vermiştir. Akif büyük bir imparatorluğun çöküşünü görmüş, Birinci Dünya Savaşı'nı ve Kurtuluş Savaşı'nı yaşamıştır.
[i] AliGüler, Bayraklaşan Akif, s. 143.
[ii] AliGüler, Bayraklaşan Akif, s. 162.
[iii]“Manda Meselesi”, Sebilürreşad, Ağustos, 1919.