DÜNYANIN YENİ DÖNEMİNDE OLUŞAN TÜRKİYE SİNERJİSİ
Fatih OĞUZ
Dünyanın seyri ile ilgili siyasi etkinliğini koruyan her ülkede bazı gelişmelere şahit oluyoruz. Pandemi, savaş, iklim değişikliği gibi mevzular bu ülkelerinin mevcut yönetim modeli ve yönetim metotlarıyla ilgili davranış ve düşünce biçimlerini derinden etkilediklerini görebiliyoruz. Özellikle Batı Avrupa’da belirginleşen eksen kaymalarını gösteren örnekler olarak şu gelişmeler verebiliriz: Enerji krizi nedeniyle Almanya’nın Katar ile (Bundesministerium für Wirtschaft und Klimaschutz, 2022), AB’nin Azerbaycan ile (European Commission, 2022) temas kurulmaktadır. Oluşabilecek gıda ve enerji krizi nedeniyle Avrupa ülkelerinin uyguladıkları çevre ve iklim politikalarında gevşetmelere gidebilecekleri yönünde çalışmalara yönelinmektedir (Wirtschaftswoche, 2022). Bu gelişmelerinin yaşandığı bir dönemde İngiltere (Anadolu Ajansı, 2022) ve İtalya’da siyasi ve hükûmet krizinin (Anadolu Ajansı, 2022) ortaya çıkması ister istemez mevcut yoğun gündeminin ağırlığına katkı sağlamıştır.
Girişte bahsettiğimiz gibi pandemi, savaş, iklim değişikliği nedeniyle küresel ölçekte geniş alana yayılan göç dalgası, ekonomide sıkıntılar, uluslararası ilişkilerdeki zorluklar her ülkeyi darboğaz etmektedir. Deneyim ve birikim sahibi ülkeler bu darboğazdan çıkabileceklerini, dünyanın yeni bir döneme girdiği bir evrede potansiyeli yüksek olan ülkeler ilerleyiş ve kalkınma sağlayacağını düşünüyorum. Bu sürece donanımlı ve hazırlıklı olduğunu gösteren ülkelerin başında Türkiye gelmektedir. Türkiye dışında çıkan gazetelerde, haber portallarında, raporlarda, makalelerde Türkiye’nin başka ülkelerle kurduğu temaslarda uyguladığı politikadaki dinamikler vurgulanır. Bu dinamiklerin insanlık hassasiyeti, coğrafya, kültürel zemin, tarihsel arka plan özellikleriyle bağdaşıyor olması nüfuz oranını arttıran en önemli etkendir. Raporlarda özellikle Millî Savunma Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığının teröre ve kaçakçılığa karşı verdikleri mücadele, Dışişleri Bakanlığının diplomasi kabiliyeti, Sağlık Bakanlığının pratik çözümleri, teknoloji ve dijital gelişimlerde sarf edilen emekler takdir edilmektedir. Alman televizyonlarında en çok izlenilen politik açık oturum olan “Markus Lanz” programında Alman Ana Muhalefet Lideri Friedrich Merz’in de katıldığı oturumda Almanya’nın eski Moskova Büyükelçisi diplomasinin önemini Türkiye’nin Rusya ile başarıyla yürüttüğü “Tahıl Koridoru” görüşmelerini örnek göstererek vurgulamıştır. (ZDFHeute Nachrichten, 2022) Almanya’da yayın yapan bir internet haber portalında “Afrika’da etkinliğini arttırmak isteyen Türkiye memnuniyetle karşılanmakta” başlığı ile bir yazı yayımlandı. İçerik bakımından metnin amacı Türkiye’nin izlediği kendine özgü Afrika politikası öne çıkarmak. (Zeit Online, 2021) Türkiye neredeyse her alanda kendine özgü bir politika ile yeni dünya döneminde yerini belirleyecek hamlelerini hızlı ve kararlı bir şekilde atmaktadır. Şüphesiz bu hamleleri sağlayan Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın kararlılığı ve onun şahsında Türkiye’ye ve bölgesine yeni alanlar açan Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminin sinerjisidir. Türkiye’nin etkinliğini hissettiren bu sinerjiden memnun olan olduğu kadar elbette memnun olmayanlar da olacaktır. Dolayısıyla Türkiye’nin müspet sinerjisinden memnun olmayanlara rahatsızlık veren tüm gelişmeler, kurumsallaşmalar ve diğer atılımlar Sayın Cumhurbaşkanı’nın şahsında dokunur hâle getirilip Sayın Cumhurbaşkanı üzerinden dumura uğratılmak istenilmektedir. Herhangi bir ülkede seçim öncesi o ülkenin cumhurbaşkanı, başkan ya da başbakan adayına “iktidara geldiğinizde örneğin Erdoğan gibi güçlü liderlere karşı küresel platformlarda nasıl siyasi bir performans sergilemeye düşünüyorsunuz?” tarzı soruların sorulduğuna şahit oluyoruz. Türk milletinin özünden yol alarak ileriye doğru uzanan mefkûre, irfan ve fikir hareketi olan Milliyetçi-Ülkücü Hareketin muhterem Lideri Sayın Devlet Bahçeli’nin “Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ı tanıyınız, Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ı anlayınız, Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ı anlatınız." çıkışı “Önce Ülkem” ve “Çağrım Sana” doğrultusunda değerlendirilmelidir. Bunun yanı sıra küresel gelişmeler karşısında yapacağımız senkron ve geleceğe dönük okumalara ağırlık verildiğinde ise Sayın Bahçeli’nin hassasiyeti ve çağrısı daha anlaşılır hale gelecektir.
Kaynakça:
Anadolu Ajansı. (2022, Temmuz 16). İtalya'da hükümet krizinin nasıl sonuçlanacağı belirsizliğini koruyor: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/italyada-hukumet-krizinin-nasil-sonuclanacagi-belirsizligini-koruyor/2638553 adresinden alındı
Anadolu Ajansı. (2022, Temmuz 7). İngiltere Başbakanı Johnson'ın istifa edeceği açıklandı: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ingiltere-basbakani-johnsonin-istifa-edecegi-aciklandi/2632111 adresinden alındı
Bundesministerium für Wirtschaft und Klimaschutz. (2022, Mai 20). Deutschland und Katar unterzeichnen Energiepartnerschaft: https://www.bmwk.de/Redaktion/DE/Pressemitteilungen/2022/05/20220520-deutschland-und-katar-unterzeichnen-energiepartnerschaft.html adresinden alındı
European Commission. (2022, Temmuz 18). EU-Azerbaijan MoU on energy strategic partnership: https://energy.ec.europa.eu/eu-azerbaijan-mou-energy-strategic-partnership_en adresinden alındı
Wirtschaftswoche. (2022, Mayıs 24). „Korn-Krieg“: Wie EU-Länder auf drohende Nahrungskrisen reagieren: https://www.wiwo.de/politik/europa/folgen-des-ukraine-konflikts-korn-krieg-wie-eu-laender-auf-drohende-nahrungskrisen-reagieren/28372828.html adresinden alındı
ZDFHeute Nachrichten. (2022, Haziran 8). Merz zu Waffenlieferungen: Könnten mehr liefern: https://www.youtube.com/watch?v=9N9DDYCbFL8&t=472s adresinden alındı
Zeit Online. (2021, Aralık 17). Türkei buhlt um Einfluss in Afrika - und ist hoch willkommen: https://www.zeit.de/news/2021-12/17/tuerkei-buhlt-um-einfluss-in-afrika-und-ist-hoch-willkommen adresinden alındı