İDLİB ZİRVESİNDEN ATEŞKES KARARI ÇIKTI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İdlib'de çözüm için Moskova'da bir araya geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, özel uçak "TC-TUR" ile saat 13.20'de Rusya'nın başkenti Moskova'ya gitti. Erdoğan'ı, Vnukovo-II Havalimanı'nda Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Devlet Protokolü Genel Müdürü İgor Bogdashev, Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, Türkiye'nin Moskova Büyükelçisi Mehmet Samsar ve büyükelçilik yetkilileri karşıladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, MİT Başkanı Hakan Fidan, İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik ve Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal da Moskova'ya gitti. İki lider tarihî zirve öncesi basın mensuplarına açıklamalarda bulundular.
Rusya Devlet Başkanı Putin “Suriye’de hayatını kaybeden Türk askerleri için başsağlığı diliyorum. Orada Türk askerlerinin olduklarını bilmiyorlardı. Suriye ordusunun gerçekten ciddi kayıpları var.” ifadelerini kullandı.
Putin ayrıca “Gelişmelerin Türkiye ve Rusya ilişkilerini zedelememesi için Suriye konusunda tüm alanları ele almamız gerekiyor.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise özetle şunları söyledi:
"Burada alacağımız kararlar bölgeyi de ülkemizi de rahatlatacaktır. İdlib müzakereleri sebebiyle bir araya gelişimiz büyük önem arz ediyor. Bölgede sıkıntı büyük. Biliyorum ki dünyanın gözü burada. Bugün burada atacağımız adım, alacağımız tarihî kararlar, bölgeyi de ülkeleri de rahatlatacaktır. Türkiye-Rusya ilişkilerinin tavan yaptığı bir dönem yaşıyoruz. Gerek savunma sanayiinde gerek ticari ilişkilerimizde çok farklı bir dönemin içindeyiz. Bunları çok daha ileri taşımanın hesaplarını yapıyoruz. Bunları tabii güçlendirerek götürmek de en büyük amacımız. Bunu da başaracağımıza inanıyoruz. Tekrar kabul için teşekkür ediyoruz."
ERDOĞAN VE PUTİN İKİ BUÇUK SAAT BAŞ BAŞA GÖRÜŞTÜ
Basın açıklamasının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in arasında görüşme başladı. İki buçuk saat süren görüşmede Erdoğan ve Putin, iki ülkenin gece yarısından başlamak üzere ateşkes kararının da yer aldığı ortak bir mutabakata vardıklarını açıkladı. Heyetler arası görüşmeyle birlikte 5 saat 40 dakika süren görüşmenin ardından iki lider açıklama yaptı.
İki ülke, ayrıca M4 kara yolunun kuzeyinde 6 kilometre ve güneyinde 6 kilometre derinliğinde bir güvenli koridor tesis edilmesinde ve M4 kara yolunun bir bölümünde ortak devriyeler konusunda uzlaştı. Türkiye ile Rusya arasında varılan anlaşmaya bağlı olarak Suriye'nin İdlib kentinde ateşkes yürürlüğe girdi.
İki ülkenin Dışişleri Bakanları Mevlüt Çavuşoğlu ve Sergey Lavrov, tarafların üzerinde uzlaştığı şu protokolü okudular:
"1-İdlip gerginliği azaltma bölgesindeki temas hattı boyunca tüm askerî faaliyetler 6 Mart 2020 tarihinde saat 00.01’den itibaren durdurulacaktır.
2-M4 kara yolunun kuzeyinde 6 km ve güneyinde 6 km derinliğinde bir güvenli koridor tesis edilecektir. Güvenli koridorun işleyişine dair ayrıntılı esas ve usuller, Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu Savunma Bakanlıkları arasında 7 gün içinde kararlaştırılacaktır.
3-Türk-Rus ortak devriyeleri, 15 Mart 2020 tarihinde M4 kara yolunun Trumba’dan (Serakib’in 2 km batısı) Ain-Al-Havr’a kadar olan kesimi boyunca başlatılacaktır."
ERDOĞAN: ETEŞKESİN KALICI HÂLE GELMESİ İÇİN ÇALIŞACAĞIZ
Erdoğan, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Sayın Putin'e nazik daveti için teşekkür ediyorum. Kritik gelişmelerin cereyan ettiği bir dönemde Sayın Putin'le bir araya gelmekten memnuniyet duyuyorum. Bugünkü görüşmemizde İdlib'deki gelişmeleri ele aldık. 6 saat süren bir çalışma yaptık. Benzer veya farklı düşündüğümüz tüm konuları müzakere ettik. Türk-Rus ilişkilerinin köklü bir tarihi vardır. Bu tarih halkın karşılıklı etkileşiminin de tarihidir. Bu ilişkileri ortak çıkar temelinde ilerletmek en büyük arzumuzdur. Diplomatik ilişkilerin 100. yılını kutladığımız bu sene de Sayın Putin'i ülkemizde ağırlamak istiyoruz. Soçi Mutabakatı’na göre İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi muhafaza edilecek ve statükonun korunması için tüm tedbirleri alacaktık. Rejimin saldırıları İdlib'deki sükûneti bozmuştur. İdlib'deki mutabakatın bozulmasının bir numaralı sorumlusu rejimdir. Bu bölgede yaşayan 4 milyon kişinin terörist ilan edilip bombalanmasını kabul etmemiz mümkün değildir. Rejimden kaçan ve sayıları 1.5 milyonu bulan bölge halkı sınırımıza dayanmıştır. Rejimin buradaki amacının Türkiye'yi zora sokmak olduğu açıktır. Gözlem noktaları sahadaki noktaları kontrol etme değil, ateşkesi takip etmekle yükümlüdür. Bir süre önce İdlib'e ilave askeri birlikler gönderdik. Artık hem rejimin saldırganlığını engellemek hem de aşırı gruplarla mücadele için sahada daha aktif rol aldık. Rejimin askerlerimize yönelik saldırılarının ardından İdlib'de yeni bir statü kaçınılmaz hâle gelmiştir. Rusya ile aramızdaki iş birliği ruhu Suriye'de çözüme emsalsiz bir katkı sağlamıştır. Bizimle hemfikir olduğuna inandığımız Rusya'nın rejimin işbirliğimizi zedeleyecek eylemlerine göz yummayacağına inanıyorum. Öncelikle en kısa sürede ateşkesi gerçekleştirecek ardından birlikte kararlaştıracağımız diğer adımları süratle atacağız. Bu gece gece yarısı itibarıyla ateşkes yürürlüğe girecektir. Ateşkesin kalıcı hâle getirilmesi için çalışmalarımız sürecektir. İhtiyaç sahibi Suriyelilere yardım için birlikte çalışacağız. Türkiye bu süreçte rejimin yapabileceği her türlü saldırıya tüm gücüyle cevap verme hakkını saklı tutacaktır. Bu süreç içerisinde mevkidaşımla irtibat hâlinde olacağız. Türkiye bölgedeki inisiyatiflerini sürdürmekte kararlıdır. Cenevre'de kurulan siyasi çözüm masasının kalıcı barış için yegâne fırsat olduğunu vurgulamak istiyorum."
PUTİN: SURİYE’NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNDEN YANAYIZ
Rusya Lideri Putin, şunları söyledi:
"Bu yıl içerisinde üçüncüsü olan görüşmemizi gerçekleştirdik. Aramızdaki şahsi temasımız ikili ilişkilerimize çözüm bulma imkânı sağlıyor. İdlib'de terör unsurları aktivitelerini ciddi bir biçimde artırdı. Düzenli olarak saldırılarını artırmışlardır. 1 Mart tarihinde ÇNRA sistemiyle bir saldırı girişimi yaşandı. Yılbaşından bu yana Hmeymim'e saldırı sayısı 15. Fiilen militanlar yeni çatışmaları tetiklediler. Türk askerler arasında da kayıplar var. Bu vesileyle taziye dileklerimi yinelemek istiyorum. Türkiye ile bazen görüş ayrılıklarımız oluyor ama kritik durumlarda ortak noktalar bulmayı başarıyorduk. Çözümler üretiyorduk. Bugün de öyle oldu. Bugün ülkelerimizin Astana formatındaki çalışmaları devam ettirmeye niyeti olduğunu bildiriyoruz. Suriye'nin egemenliğinden ve toprak bütünlüğünden yanayız. Uluslararası terör örgütleriyle mücadelede kararlıyız. Bugün 6 saatlik görüşme sonucu ortak bir belge hazırladık. Bu belgenin çatışmaların durdurulması ve sivillerin azaplarına son verilmesine yardımcı olacağına inanıyorum. Ben Sayın Cumhurbaşkanı’na Moskova'ya geldiği için teşekkür ediyorum."